Metodyczny recycling na fali

Nauka języka angielskiego jest nie tylko modna, ale i konieczna z uwagi na globalizację i mobilność wymagającą komunikacji w języku obcym. Łatwość dostępu do naturalnego środowiska językowego jak i kultury, obyczajów anglosaskich przez internet poszerza możliwości skutecznej, efektywnej nauki języka bez wyjazdu do Anglii, bez wysiłku. Wielu osobom zależy na szybkim nauczeniu się języka, co może być trudne, ponieważ naturalny proces nauczania jest długi i mozolny. Techniki pamięciowe które umożliwiają zapamiętanie słownictwa oraz szereg technik utrwalania zasad gramatycznych poprzez skojarzenia przestają być wystarczające, bowiem ich efekt utrzymuje się stosunkowo niedługo. Badania prowadzone nie tylko w Polsce, ale na całym świecie dowodzą, iż metodyka nauczania języków obcych osiągnęła już szczyt swych możliwości i po okresach wzlotów kolejnych metod od audiolingwalnej (zapamiętywania i automatyzacji odruchów jezykowych), przez sugestopedię (operowanie nastrojem, muzyką, poezją) aż po metodę komunikatywną (nacisk na konwersację, w tym z native speakerem) czas nadszedł na bolesny ich upadek. W miejsce cudownych metod, które okazały się nie lepsze od tradycyjnych nadeszła era “metodycznego recyklingu”.

Wymagania uczniów są wysokie i wciąż rosną, odnosząc się nie tylko do efektywności nauki, ale i komfortu w czasie nauki. Jak podaje Sprachcaffe szkoły językowe chcąc sprostać oczekiwaniom swoich klientów ścigają się w zapewnianiach o najlepszych i najnowocześniejszych metodach nauczania, które w gruncie rzeczy są takie same, różnią się zaledwie proporcjami technik metodycznych względem siebie. Z roku na rok pojawiają się nowe elementy wykorzystywane w poprawie skuteczności nauczania, jednak jeśli bliżej się im przyjrzeć nie są to całkiem nowe i odkrywcze techniki a zaczerpnięte z podstawowych zaleceń metodycznych elementy wzbogacone o atrakcyjne „opakowanie”.

O ile nie zmienia się materiał szkoleniowy, podręczniki i podstawy programowe to zmienia się forma nauczania od zabawy przez systematyczne utrwalanie po „zanurzenie” w kulturze języka obcego, w tym wypadku angielskiego. Biorąc pod uwagę statystyki skuteczności konkretnych metod nauczania trudno o obiektywizm, gdyż z ankiet wypełnianych przez samych zainteresowanych wynika, iż każda metoda nauki jest dobra, o ile jest dopasowana do możliwości, preferencji studenta. Bez względu na technikę learningową konieczna dla uzyskania wymiernego efektu jest motywacja i systematyczna praca. To na ten obszar nauczyciele angielskiego winni położyć największy nacisk, chcąc uzyskać zadowalające wyniki w nauce swoich uczniów. Odpowiednie zmotywowanie do nauki, docenienie niewielkich sukcesów, wzmocnienie i systematyczność w utrwalaniu, powtarzaniu gwarantuje sukces. Być może dlatego metody nauczania nie ulegają spektakularnym metamorfozom na przestrzeni lat, za to zmienia się forma prezentacji materiału szkoleniowego z naciskiem na „bezstresową naukę” niemalże „przy okazji”. Aby zrozumieć przesłanie tej formy nauki warto sięgnąć po zagadnień z dziedziny psychologii tłumaczące zależność między efektywnością i łatwością zapamiętywania a przymusem, systemem edukacji zorganizowanej. Nikt nie lubi się stresować i czuć presję, dlatego chętniej i przyjemniej nam się uczy w warunkach „luzu” kontrolowanego.

Zadaniem lektora języka angielskiego jest wyczucie mocnych stron grupy i zastosowanie takiej metody nauczania, która będzie najskuteczniejsza dla tej konkretnej grupy, stąd też nie można przesądzać, iż ta czy inna metoda nauki jest najlepsza. Warto pracować w oparciu o mieszankę metod i posilić się własną kreatywnością w przygotowywaniu zajęć, tak by były wartościowe a zarazem atrakcyjne dla słuchaczy, by dostarczały nowej wiedzy i „przy okazji” utrwalały tę już zdobytą, by stwarzały możliwość spontanicznych konwersacji itp. Kluczowym elementem w „nowej metodyce” nauczania jest tworzenie źródeł „pozapodręcznikowych” które zapewniają uczniom komfortową naukę przez tzw. „nasiąkanie” językiem, aktywność dającą przede wszystkim przyjemność, która siłą rzeczy owocuje takze nabyciem pewnych umiejętności językowych. Mimo, iż w dalszym ciągu wjazdy zagraniczne uważa się za najbardziej optymalną metodę nauki języka w sposób naturalny, multimedia wydają się być hitem sezonu i metodą nauki z przyszłością, zwłaszcza dla osób które z różnych względów nie mogą pozwolić sobie na zagraniczne wyjazdowe kursy języka angielskiego. Dostępne oprogramowania do samodzielnej nauki języka to nie wszystko, obecnie popularną metodą doskonalenia języka jest udział w zorganizowanych kursach e-learningowych, jak również współpraca z native-speakerem online, na przykład za pośrednictwem Skype. Wartość rozmowy z „żywym” człowiekiem, w dodatku obcokrajowcem online rekompensuje w pewien sposób braki wynikające z ograniczeń, związanych z wirtualizacją nauki. Decydując się na lekcje z native speakerem warto zwrócić uwagę na kompetencje owej osoby, bowiem rozgraniczyć bez wątpienia należy doskonalenie komunikacji z osobami posługującymi się angielskim jako językiem ojczystym od native speakerów którzy prócz tego, że język angielski jest ich ojczystym posiadają odpowiednie kwalifikacje do nauki angielskiego jako języka obcego.

Współczesne trendy w metodyce nauczania bazują na łączeniu różnych metod znanych i stosowanych od lat z naciskiem na indywidualne dopasowanie formy nauczania do kursanta. Metodyka oparta na „autonomii ucznia” niejako zrzuca pełną odpowiedzialność za sukcesy ucznia na niego samego. Dla nauczyciela i szkoły językowej to wygodne rozwiązanie, jednakże odpowiednie wyłącznie dla osób o wysokim stopniu zdyscyplinowania i determinacji do nauki. Na autonomii ucznia poniekąd opierają się wszystkie kursy oferowane online, mimo iż dostarczają mnóstwo materiałów umożliwiających doskonalenie języka poprzez media, literaturę, kontakt z żywym językiem. W tej metodzie to uczeń samodzielnie decyduje o tym, z której formy nauki skorzysta. Elastyczność oferty metodycznej w nowoczesnych szkołach angielskiego zapewnia to na czym zależy uczniom, czyli szybką, łatwą i skuteczną naukę. Niestety nie rzadko nie jest ona tania, a to również ważny czynnik wyboru szkoły, kursu przez zainteresowanych doskonaleniem języka.

Marcin Stryjecki
Sprachcaffe.com